تشکیل فراکسیون مناطق ترک در یک نگاه "یونس شاملی"

تشکیل فراکسیون نمایندگان ترک در مجلس قانون گذاری ایران، یک رویکرد تازه به مسئله اتنیکی و بویژه مسئله ترک در ایران است. آما آشکارا میتوان دو سویه گی این اقدام نمایندگان ترک وفادار به جمهوری اسلامی را نیز مشاهده کرد. یک روی سکه تشکیل فراکسیون نمایندگان ترک در مجلس، وجود و حضور یک جنبش فراگیر ملی دمکراتیک در میان خلق ترک را نشان میدهد و سوی دیگر آن خلاء تشکل و هژمونی مستقل این جنبش را برملا میسازد...

خبرگزاری ایسنا چندی پیش از تشکیل "فراکسیون نمایندگان مناطق ترک نشین" با حضور 100 نماینده ترک مجلس ملی خبر داد. در این خبر مسعود پزشکیان به عنوان رئیس فراکسیون و زهرا ساعی به عنوان سخنگوی این فدراسیون قید شده است. تشکیل این فراکسیون، علی رغم اینکه پیش از این فراکسیونهای دیگری نیز در مجلس ایران شکل گرفته است، جنجال خبری بیشتری را بویژه در خارج از ایران به همراه داشت. مدیای دولتی ایران و عموما مطبوعات داخلی برخورد محتاطانه ایی با تشکیل این فراکسیون داشته اند.

تشکیل فراکسیون نمایندگان ترک در مجلس قانون گذاری ایران، یک رویکرد تازه به مسئله اتنیکی و بویژه مسئله ترک در ایران است. آما آشکارا میتوان دو سویه گی این اقدام نمایندگان ترک وفادار  به جمهوری اسلامی را نید مشاهده کرد. یک روی سکه تشکیل فراکسیون نمایندگان ترک در مجلس، وجود و حضور یک جنبش فراگیر ملی دمکراتیک در میان خلق ترک و اعتراضات عمومی است که این جنبش موفق به انجام آن شد. اما این جنبش با تمامی گستردگی اش در میان قشرهای مختلف جامعه ترک در آذربایجان و بخش های دیگر ایران، نتوانسته تشکل های لازم  و یا هژمونی سیاسی خود را آنگونه که باید و شاید شکل دهد.

خلاء هژمونی مستقل جنبش ملی دمکراتیک خلق ترک ساکن در ایران از سویی و دامنه وسعت و گسترش آن جنبش از سوی دیگر، مداخله عناصر ترک وفادار به نظام حاکم را برای پر کردن آن خلاء به میدان کشانده است. اما این تمامی ماجرا نیست. چرا که فعل و انفعالات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ایران پیش بینی حوادث آتی در این کشور را تقریبا غیرممکن میکند. از سوی دیگر شکل قانونی دادن به فعالیت های مدنی متعلق به خلق ترک از سوی نظام حاکم میتواند کاتالیزاتوری برای جلوگیری از لغزش آن جنبش بسوی رادیکالیسم نیز باشد.

 تشکیل فراکسیون ترک در مجلس ایران البته حاشیه ها و ملاحظات دیگری را نیز با خود به میدان میکشد و چشم انداز جنبش مطالباتی خلق ترک در ایران را در مقابل آزمایشهایی جدی قرار میدهد. به عبارت دیگر گسترش جنبش خلق ترک از سویی و تشکیل فراکسیون نمایندگان ترک در مجلس ایران از سوی دیگر به گونه ایی لازم و ملزوم همدیگرند. چرا که تشکیل چنین فراکسیونی در واقع پاسخ به نیازهای آن جنبشی است که در پی مطالبات حقوق اتنیکی خود است.

جنبه های مثبت تشکیل فراکسیون مناطق ترک؛

یک- رسمیت دادن به وجود "خلق ترک" و "مناطق ترکی" در بالاترین سطوح سیاسی کشور یعنی مجلس ملی ایران. این رسمیت را از عنوان فراکسیون و نمایندگان ترک شرکت کننده در آن و اهدافی که فراکسیون برای تحقق آنها تلاش خواهد کرد میتوان دریافت. به نظر میرسد اجرای اصل 15 قانون اساسی، یعنی تدریس به زبان ترکی یکی از هدفهای این فراکسیون بوده باشد.

دو- حضور 100 نماینده ترک در این فراکسیون، یعنی حضور بیش از یک سوم نمایندگان مجلس شورای اسلامی ایران، رقم بسیار چشمگیریست. دقیقا مشخص نیست که آیا تمامی نمایندگان ترک مجلس در این فراکسیون شرکت کرده اند و یا اینکه تعدادی، به هر دلیل، از مشارکت در این فراکسیون اجتناب کرده اند. در هر صورت تعداد بیش از یک سوم نمایندگان مجلس در این فراکسیون، نشانی جدی از حضور قوی ترک ها در این مجلس است. این فراکسیون بویژه در خصوص منافع مناطق ترک میتواند با قدرت بیشتری عمل کند و حتی از سوی دیگر ارگانها دولتی نیز جدی تلقی گردد.

سه- حضور نمایندگان ترک از تمامی مناطق ایران در این فراکسیون خود جنبه مثبت دیگر در تشکیل این فراکسیون بشمار میرود. به بیانی دیگر فعالیت این فراکسیون در آینده میتواند در شکل گیری ذهنیت خلق ترک برای خود شناسی تاثیر بگذارد و حتی آرای مردم ترک را در جهت  منافع و پیشرفت منافع خلق ترک و مناطق ترکی در تمامی نقاط ایران سازمان دهد.

چهار- استفاده از عنوان درست "ترک" بجای مفاهیم مغشوشی چون "آذری" یکی دیگر از جنبه های مثبت تشکیل این فراکسیون به شمار میرود. البته شایان ذکر است که استفاده ازمفهوم " مناطق ترک" میتواند این ذهنیت را دامن بزند که گویا ترکها تنها آذربایجان شرقی و غربی و یا اردبیل و زنجان و... زندگی میکنند. این در حالیست که تمامی شهروندان ترک در هر شهر و روستایی خارج از مناطق ترک نیز میتوانند و بایست آرایشان در جهت تامین منافع و پیشرفت این خلق در ایران بکار گرفته شود.

نهایت اینکه بایستی از بزرگنمایی های غیرلازم در خصوص این فراکسیون باید اجتناب کرد و حرکات و سکنات این فراکسیون را با دقت مورد کند و کاو قرار داد. چرا که اعضای این فراکسیون اگر چه از نظر اتنیکی ترک هستند، اما نباید فراموش کرد که اعضای این فراکسیون نمایندگان منتخب و وفادار جمهوری اسلامی نیز می باشند. این وفاداری به نظام حاکم از سویی و سیاست دولت جمهوری اسلامی در تخاصم با منافع خلق ترک، آن تناقضی است که باید مورد دقت و توجه فعالین و پیشروان جنبش ملی دمکراتیک خلق ترک در آذربایجان جنوبی و ایران باشد.

پنجشنبه, نوامبر 17, 2016 - 21:15

یونس شاملی